Milići iz Bjelica

Pa je drugu knjigu napisao i posla je u pleme Bjelice, a na ruke Šutanu Miliću: "Kupi vojsku, hajde na Rudine da na drumu pričekamo Turke. - “Smrt Đulekova“

DA LI STE ZNALI?

Crkva Uspenja Bogorodice, Resna Crkva posvećena Uspenju Bogorodice nalazi se na mjesnom groblju u selu Resna. Narod je naziva i crkvom sv. Gospođe, a poznata je i kao zadužbina Milije Milića. Istorijski događaj, vezan za crkvu zbio se 1714. godine prilikom napada Turaka na Crnu Goru pod vođstvom Ćuprilića, kada su braća Milići pružili otpor iz crkve i svi u njoj izginuli. Crkva je izrazito mala građevina sa plitkom, polukružnom apsidom i prezidanim zvonikom na preslicu sa jednim otvorom za zvono.

Pokrivena je kamenim pločama. Unutrašnjost je zasvedena poluobličastim svodom koji se direktno oslanja na moćne bočne zidove. Osvijetljena je sa nizom uskih proreza razmještenih po svim zidovima, koji su služili kao puškarnice.

Izvor: Ekspertski izvještaj o kulturnoj baštini, 2011.

Crkva vojvodske kuće Milića je specifična po puškarnicama koje su ugrađene u sami zid hrama, a cijeli objekat ima poseban značaj za to bratstvo, kao i za cijele Bjelice. Najznačajniji događaj vezan za taj kraj desio se 1714. godine kada je Crnu Goru napao vezir Ćuprilić. U toj crkvi zatvorilili su se Milići, na čelu sa vojvodom Milijom, boreći se sedam dana bez prestanka, dok im je nestalo municije. Nakon što im je nestalo municije, Turci su provalili u crkvu razbivši oltar, i ubili ih. Taj događaj je opjevao i Petar Drugi Petrović Njegoš, čiji stihovi su urezani iznad vrata u crkvu.

Izvor: Gospođindan u srcu Katunske nahije

Crkva Uspenja Bogorodice, Resna

Bratsko grblje Milića u Resni

Pećina Milića u Pješivcima (Ostrog - Nikšić)

Stojan Jovanović iz Mrkonjića, kasnije sveti Vasilije Ostroški, prema narodnom predanju, prvobitno je namjeravao da manastir osnuje u Milića pećini kod Zagorka (Pješivci), drugo mjesto bilo je jedno crkvište u Drenovštici (Pješivci), ali se kasnije, ipak, odlučio za jednu okapinu u Ostroškim gredama, u kojoj su već živjeli neki isposnici (Isaije). Postoji predanje da je čudotvorac  jedno vrijeme i boravio u Milića Pećini. Tragom istraživanja o Milića pećini i njenom postojanju kao i boravku velikog čudotvorca postoje različita mišljenja i pretpostavke. Ipak nijedno se ne može prema našem mišljenju uzeti sa velikom sigurnošću.

Kako navodi Dušan Kalezić koristeći literaturu Branka Radojičića o lokalitetu ove pećine mapisao je: " Kad je Sv. Vasilije, početkom druge polovine XVII vijeka, dobio na upravu Istočnohercegovačku eparhiju, prešao je iz manastira Tvrdoš (Trebinje) negdje u okolinu Nikšića. Tu se počeo nositi mišlju da osnuje manastir. Po narodnom predanju, prvo mjesto koje je uzeo u obzir bila je Milića pećina, koja se nalazi zapadno od sela Zagorka, u Pješivcima. Zatim je razmišljao o jednom crkvištu pored sela Drenovšica, takođe u Pješivcima".

Dnevne novine "Dan"  05.03.2016 godine u feljtonu Miljana Stanišića navode:

"Ni u jed­nom od ovih ma­na­sti­ra ni­je mo­gao da bo­ra­vi du­že vri­je­me zbog per­ma­nent­ne opa­sno­sti od Tu­ra­ka, ko­ji su na sve na­či­ne gle­da­le da ga osu­je­te u nje­go­voj mi­si­ji, pa je za­to od­lu­čio da na­đe ne­ko skro­vi­ti­je mje­sto. On je pr­vo­bit­no za to od­re­dio jed­no mje­sto ko­je se zva­lo Mi­li­ća pe­ći­na, iz­vi­še se­la Za­gor­ka u pod­nož­ju pla­ni­ne Ga­rač. Me­đu­tim, to mje­sto mu se uči­ni­lo ne­be­zbjed­nim i u do­ma­ša­ju tur­skog oku­pa­to­ra, pa je za no­vo od­re­di­šte iza­brao jed­no sta­ro cr­kvi­šte u se­lu Dre­no­šti­ca".

Dekan Filozofskog fakulteta u Nikšiću Goran Barović inače poznati speleolog i poznavalac pećina u Crnoj Gori navodi:

"Vasilije Jovanović, kasnije sveti Vasilije Ostroški, prema narodnom predanju, prvobitno je namjeravao da manastir osnuje u Milića pećini kod Zagorka (Pješivci), drugo mjesto bilo je jedno crkvište u Drenovštici (Pješivci), ali se kasnije, ipak, odlučio za jednu okapinu u Ostroškim gredama, u kojoj su već živjeli neki isposnici".

Kako se sa sigurnošću ne može utvrditi da li je ova pećina dobila ime po Milićima ili po imenu Milić koje je prisutno u Crnoj Gori  nije nam poznato. Postoji i jedna i druga mogućnost.

LITERATURA:

1. https://geografijazasve.me/2017/05/24/manastir-ostrog/

2. Radojičić B. (2010): Opština Nikšić – priroda i društveni razvoj. Filozofski fakultet, Nikšić. Manastir Ostrog (2006)

AGRARNA REFORMA MILIĆA U VOJVODINU

 

Kako navodi Slobodan Medojević (2010:359) današnja Vojvodina se pokazala kao najprivlačniji teren za brojna naseljavanja. Tokom vjekova ostala je obećana zemlja na koju se dolazilo i sa koje se odlazilo. Mnogi su se narodi na njenom tlu zadržavali, dajući joj i danas prepoznatljivi multietnički karakter. Na njen demografski i etnički sadržaj snažno su uticala tokom 18. vijeka tri austrougarska rata i planska naseljavanja koja je vršila Austrijska dvorska komora. AVNOJ je još 21. novembra 1944. godine donio odluku o prelazu u državnu svojinu neprijateljske imovine, odluku o državnoj upravi nad imovinom neprisutnih lica i o sekvestru nad imovinom koju su okupatorske vlasti prisilno otuđile. Prema ovoj odluci u državnu svojinu priješla je sva imovina njemačkog Rajha i njegovih državljana na teritorji Jugoslavije kao i lica njemačke narodnosti izuzev imovine Njemaca koji su se borili na strani NOB-a.

Bogdan Lekić (1997: 120) navodi da donošenjem Zakona o agrarnoj reformi i kolonizaciji, pristupilo se njegovom sprovođenju. Donijete su i neke zakonske uredbe koje su bile od velike pomoći pri pojašnjavanju samog zakona i olakšavale su proces kolonizacije. 2. septembra 1945. godine Uredba o redu prvijenstva u dodjeljivanju zemlje jasno navodi u prvom članu da prvijenstvo imaju borci i invalidi partizanskih odreda narodnooslobodilačke vojske, porodice siročadi izginulih boraca, porodice žrtava fašističkog terora i invalidi prošlih ratova (1912-1918. i aprila 1941).

Agrarna reforma i kolonizacija u Jugoslaviji od 1945. do 1948. godine bili su integralni dio sveopštega procesa u poslijeratnoj Evropi u koji je direktno bilo uključeno više desetina miliona ljudi. Crna Gora, kao federalna jedinica tadašnje Jugoslavije, aktivno je učestvovala u tome procesu u skladu sa svojom veličinom i ekonomskim potrebama.

Ovo podrazumijeva da je i jedan broj Milića iz Bjelica prešao u Vojvodinu. Jedan od članova porodice Milić koji je po pravilima kolonizacije svoju porodicu nastanio u Lovćencu (Mali Iđoš)  bio je Stevan Nikolin Milić koji je tamo i sahranjen. Tamo je sahranjena i njegova supruga Stana,  koja je bila od priznate porodice Pravilović. Medjutim, jedan broj Milića bio je  i u drugim mjestima Feketiću, Vrbasu, Kikindi i drugim gradovima AP Vojvodine. U Lovćencu i danas žive Stevanovi unuci/ke i praunuci/ke. U Lovćencu živi jedan od naših najcjenjenijih i najobrazovanijih rođaka Zoran Radomirov Milić i njegov sin Stevan koji imaju porodičnu firmu za preradu žitarica.

U knjizi "Imanje bez međa" koja je nastala kasnije u izdanju Poljoprivrednog dobra "Njegoš" - Lovćenac (1978), Jovan Marović predsjednik tog Dobra sa saradnicima/ma objavljuje vrlo interesantne podatke o porodicima i zaposlenima u tom preduzeću.

Neke podatke možete pogledati.


  Iz knjige " Imanje bez međa" - Lovćenac, 1978 godine

POP MILIĆ SA RESNE

Mihailo Lalić zapisao je jednu priču koju je čuo od jednog Vukotića sa kojim je bio zajedno u bolnici. U Bjelicama u Dubu, reče, postoji crkvica s devet puškarnica provrćenih u kamenu. Tu su devet Milića sačekali Turke kad je Ćuprilić palio i žario Crnom Gorom. Branili su se tih devet Milića sve dok su Turci navukli slamu , granje, vrzine od trnja, sve što može da izgori, te su ih tako ugušili vrućinom. Crkva nije izgorjela, ali su Milići u njoj , kao u pekari, prosto ispečeni. Jedan od njih je izletio, namazan uljem iz kandila, e da bi se lakše otimao da ga u ruke ne uhvate. Njega su turci raznijeli sabljama i mačevima, te se nije imalo šta ukopati. Negdje 1945. godine kada se nijedan drugi svještenik nije usudio da u crkvi drži "službu božju" u bezbožnoj komunističkoj zemlji gdje je ljuta i žestoka revolucija pobijedila sve tri vjere i nevjere što su joj se odupirale iz sve snage - tvrdoglavi pop Milić je održao liturgiju u toj crkvi. Znajući kakav je, niko mu nije zamjerio, no samo njegov bratučed, stari oficir crnogorski i jugoslovenski i partizanski Đoko Šajov Pavićević. Obojica su po ženskoj liniji potomci Sima Kotošije koji je nagnao Napoleonovog đenerala da pognute šije prođe ispod njegove sablje. Ovako je Đoko Šajov ukorio popa Milića "Šta ti šće to ubio te Bog"! Svi su tvoji u partizanima, ti držiš službu božju kad je niko drugi ne drži. Pa, je li ti iko došao na tu službu, ili si Sam molitvao?" Na to mu je pop odgovorio: Jesu, Đoko Šajov, bili su. Kako da ne! Bio je pokojni Vuksan Milić i stari Milija i oni što su crkvu gradili , i svi oni devet Milića što su se u crkvi zatvorili. Bjehu mrgodni u početku, krivo im što smo ih toliko vremena zaboravili, i bogami me strijeljahu očima, ali se poslije razveseliše kao da ih ogranu sunce..." IZ KNJIGE "PRELAZNI PERIOD" u izdanju "Nolita"